Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem teklifinde uzlaşan altı siyası partinin genel liderleri dördüncü sefer akşam yemeğinde bir ortaya geldi.
Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu’nun mesken sahipliğindeki akşam yemeğinde, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan, Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal, ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener ve Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu buluştu.
Altı başkanın buluşmasının akabinde yapılan ortak yazılı açıklamada şunlar belirtildi:
“Ülkemizde insan haklarına dayalı özgürlükçü, demokratik bir tertibin tesis edilmesi için altı siyasi parti olarak başlattığımız iş birliği sürecinin dördüncü doruğu 29 Mayıs 2022’de gerçekleştirilmiştir.
İstanbul’un fethinin 569. yıl dönümünde gerçekleştirdiğimiz bu toplantı vesilesi ile Fatih Sultan Mehmet Han’ı minnetle anıyor, bu topraklar için canlarını feda eden bütün şehitlerimize rahmet diliyoruz.
Bu toplantımızda iş birliğimizin ve ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş maksadımızın hayata geçirilmesi emeliyle oluşturulmasına karar verdiğimiz dört komitenin çalışmaları gözden geçirilmiş, bu çalışmaların kararlılıkla sürdürülmesi konusunda mutabık kalınmıştır.
“Tutum evrakı ortaya konuldu”
Bugün açıkladığımız ‘Temel Unsurlar ve Hedefler’ metniyle geçiş süreci ve ülke idaresi konusunda bundan sonraki ortak çalışmalarımıza referans kaynağı olacak bir tavır evrakı ortaya koymuş bulunuyoruz. Bu referans metin, birebir vakitte milletimize ve partilerimizin tabanlarına ortak bir taahhüt niteliği taşımaktadır.
Seçim güvenliğinde iş birliği
Seçim Güvenliği Kurulu, seçim öncesi, seçim devri, seçim günü ve seçim sonrası olmak üzere dört kademede yapılacak ortak çalışmaları ele almış ve atılacak adımları planlama basamağına geçmiştir. Bu çerçevede, şu temel hususu kamuoyumuza duyurmak isteriz: Altı siyasi parti olarak, yol haritamızda belirlediğimiz formda, seçim sonuçları YSK tarafından ilan edilip katılaşana kadar ortak çalışmaya ve iş birliğine devam edeceğiz. Vatandaşlarımız müsterih olsunlar, bir tek oylarının dahi zayi olmaması için gece gündüz çalışacak; seçimlerin adil, hür, şeffaf ve güvenlik içinde gerçekleşmesi için her türlü önlemi alacağız. Komitemizin bu mevzuda yaptığı çalışmaların geldiği kademe, 6 Haziran 2022 Pazartesi günü kamuoyumuzla paylaşılacaktır.
“Kamu maliyesinde reform”
Kurumsal Islahatlar Komitesi, kamu maliyesindeki gerçek durumun ve geleceğe yönelik yükümlülüklerin tespitinin yanı sıra Stratejik Planlama Teşkilatı’nın kurulması, TCMB’nin kurumsal yapısının güçlendirilmesi ve bağımsızlığının teminat altına alınması ve Ekonomik ve Toplumsal Konsey’in tekrar yapılandırılarak fonksiyonel hale getirilmesine yönelik ilkesel ve yapısal ıslahatların çerçevesini oluşturmuş bulunmaktadır. Komitemiz bu kurumlardaki tahribatı tespit ve bu tahribatın giderilmesi için atılacak kurumsal ıslahat adımları için geliştirdiği somut teklifleri 13 Haziran 2022 Pazartesi günü kamuoyumuzla paylaşacaktır.
“Yeni anayasa çalışması tamamlanacak”
Anayasal ve Yasal Islahatlar Komisyonu’nun Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş sürecinde gerekli görülen anayasal ve yasal ıslahatlarla ilgili çalışmaları çerçevesinde Anayasa’nın yasamaya ait 75. ile 91. hususları ortasında yapılacak değişiklikler değerlendirilmiştir. Kurulumuz çalışmalarını birebir kararlılıkla sürdürecek, anayasal düzenleme konusundaki hazırlıklarını önümüzdeki toplantıya kadar tamamlayacaktır.
Toplantımızda komite çalışmalarını değerlendirmenin yanı sıra gündemdeki siyasi ve ekonomik bahisler ele alınmıştır.
İktisadın en kıymetli ögelerinden olan fiyat istikrarı, iktidarın akıldan, bilimden ve rasyonaliteden uzak tezleri nedeniyle maalesef ağır bir tahribat almıştır. Ülkemiz dünya enflasyon sıralamasında 6. sıraya yükselmiş, oluşan hayat pahalılığı toplumsal istikrarı bozacak seviyeye ulaşmıştır. Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) Sistemi ile 85 milyon vatandaşın kamuya emaneti olan kaynaklar, ülkemizin az sayıdaki varlıklı insanına adaletsiz bir servet transferi biçiminde aktarılmaya başlanmıştır. İktidar ivedilikle KKM uygulamasına son vermeli, para siyasetini normalleştirmelidir.
Son periyotta bir taraftan provokatif açıklamalarla öbür taraftan yanlış uygulamalarla tırmanan göçmenler sorunu da kapsamlı halde ele alınmıştır. Kapsamlı bir ‘göç politikası’ geliştirilmesi için partilerimiz ortasındaki istişarelerin derinleştirilmesi gayesiyle bir komite kurulması konusunda mutabakata varılmıştır.
Ukrayna-Rusya savaşının getirdiği tansiyonlu konjonktürde gündeme gelen NATO’nun genişlemesi konusu da ülkemizin stratejik çıkarlarının gerektirdiği çok boyutlu dış siyaset perspektifinden ele alınmıştır. Türkiye’nin terörle gayret bağlamında ortak hal ve iş birliği konusundaki haklı talepleri, yalnızca NATO üyeliğine başvuran İsveç ve Finlandiya için değil halihazırda üye olan bütün NATO üyeleri ve esasen bütün BM üyeleri için de geçerlidir. Bir taraftan bu hususta haklı taleplerimiz lisana getirilirken öteki taraftan Doğu Akdeniz ve Ege’deki güç istikrarlarının aleyhimize değişmesine sebep olacak ve Türkiye’nin çok boyutlu dış siyaset gerekliliklerine ziyan verecek tansiyonlardan ve maceracı telaffuz ve siyasetlerden uzak kalınmalıdır.
Son MGK toplantısı sonrasında gündeme gelen beklenen hudut ötesi operasyon konusu da toplantımızda değerlendirilmiştir. Terörle uğraş ve hudut güvenliği konusunda gerekli önlemlerin alınması ülkemizin hakkı, iktidarın ise sorumluluğudur. Fakat ulusal güvenliği ilgilendiren mevzular inanılmaz bir sürece girildiği intibaı verilerek önümüzdeki seçim sürecini de etkileyecek biçimde iç siyasette materyal olarak kullanılmasına karşı ortak bir hal geliştirme konusunda da kararlıyız. İlgili devlet kurumlarının, muhalefet partilerini mümkün operasyonun münasebetleri, mühleti, kapsamı ve maksatları konusunda bilgilendirmeleri kuraldır.
Son olarak, çok sıkıntı kaideler altında hayat gayreti veren milletimize ortak bildirimiz şudur: Her gün derinleşen problemlere son verme gaye ve iradesiyle bir ortaya gelen başkanlar olarak, iktidarın gündem mühendisliklerini boşa çıkararak ülkemizi bu darboğazdan kurtaracak, milletimizi hak ettiği demokratik ve müreffeh Türkiye amacına ulaştıracağız.”
Altı önder, açıklamalarında yer alan unsurları de açıkladı. 10 unsurluk prensipler şöyle:
“Yüzyıl evvel mazlum milletlere örnek olmuş bir zaferle kurulan Cumhuriyet’imizi demokrasiyle taçlandırmak gayesiyle önkoşulsuz olarak bir ortaya geldik. Ülkemizi insan hakları temelinde ve gerçek manada demokratik, laik ve toplumsal bir hukuk devleti kılmayı kaçınılmaz bir sorumluluk olarak görüyoruz.
Kendi parti programlarımızdan ve telaffuz ve amaçlarımızdan vazgeçmeksizin, karşılıklı inanç ve hürmete dayalı fedakarlıklarda bulunarak Cumhuriyet’imizi ikinci yüzyılına taşıyacağız.
Bu maksatla 6 parti ortasında başlamış olan iş birliği sürecinde yer alan bütün partilerin genel liderleri olarak, önümüzdeki kritik tarihi süreçte aşağıdaki unsurlara sadık kalacağımızı taahhüt ve ilan ediyoruz:
Kuvvetler ayrılığı unsuruna dayalı güçlendirilmiş parlamenter sistem
Hukuk devletinin tekrar tesisi, siyasetin olağanlaşması ve ekonomimizin tekrar refah üretmesi için gerçek manada güçlendirilmiş parlamenter sisteme bir an evvel geçilmesi gerektiğine inanıyoruz. Yasama, yürütme ve yargı erklerinin kuvvetler ayrılığı prensibi çerçevesinde, istikrar ve kontrol sistemleri ile yapılandırıldığı ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi’ bütün kurumlarıyla hayata geçireceğiz.
Özgürlükçü kamu nizamı
Vatanseverliğimizin gereği olarak farklılıklarımıza hürmet çerçevesinde geçmişte yaşanmış kırgınlıkların geleceğimizi esir almasına müsaade vermeyecek, demokratikleşme anlayışıyla ve empati şuuruyla ülkemizin huzurlu geleceğini daima birlikte kuracağız. Toplumsal barışı ve kamu nizamını tehdit eden terör örgütleri dâhil her çeşit yapılanmaya karşı çabamızı kararlılıkla sürdüreceğiz.
Her çeşit ayrımcılığa son verecek çoğulcu, iştirakçi ve özgürlükçü demokrasi
Demokratik hak ve özgürlüklerin kozmik prensiplerini savunan bizler, insan haklarına dayalı bir siyasal tertibin kurulması gerektiğine inanıyoruz. Vatandaşlarımız ortasında ayrımcılığa yol açan her türlü mahzuru ortadan kaldırarak, milletimizin hiçbir ferdinin etnik, mezhebi ve dini kimliği, felsefi ve siyasi görüşü hasebiyle dışlanmadığı çoğulcu ve iştirakçi bir demokrasiyi daima birlikte inşa edeceğiz.
Fikir, söz ve basın özgürlüğü
Temel hak ve özgürlüklere ait anayasal ve yasal teminatları temin edeceğiz. Niyet, tabir ve basın özgürlüklerinin kullanımını engelleyen mevzuatı tekrar düzenleyecek, demokratik toplumun gereklerine uygun olarak bu özgürlüklerin üzerindeki her türlü baskıya son vereceğiz. Basının ve toplumsal medyanın demokrasi açısından taşıdığı değeri dikkate alarak, özgür bir halde vazife yapacağı inançlı, çoğulcu ve elverişli bir ortam sağlayacağız.
Din ve vicdan özgürlüğü
Ortak amacımız, bugüne kadar vatandaşlarımızın elde ettiği insan hakları kazanımlarını daha da ileri götürerek kozmik standartlara tam manasıyla ulaştırmaktır. Kimseyi ömrün hiçbir alanında ayırımcılığa maruz bırakmayacak, kimseye de özel bir ayrıcalık tanımayacağız. Kamusal ve özel hayatta herkesin inanç pratiğine saygılı olmayı özgürlükçü laiklik anlayışın zarurî bir gereği olarak görüyoruz. Bu bağlamda din ve vicdan özgürlüğü çerçevesindeki kazanımların koruyucusu ve teminatı olacağız.
Toplumsal barış ve tarafsız/bağımsız yargı önünde hesap verilirlik
Hiç kimse siyasi tercihleri nedeniyle suçlanmayacak, toplumsal barışımızın rövanşist bir hal ve kolektif cürüm anlayışı üzerinden ziyan görmesine müsaade edilmeyecektir. Demokratik hukuk devleti anlayışı temelinde her kişi ve süreç hukuksal kontrole tabi tutulacaktır. Ülkenin zenginliklerini, kamu kaynaklarını hukuk ve ahlak dışı yol ve prosedürlerle elde edenler ise bağımsız ve tarafsız yargının karşısına çıkartılacaktır.
Toplumsal devlet ve gelir adaleti
Türkiye’yi Anayasa’mızda yer aldığı biçimiyle gerçek bir toplumsal devlet haline getireceğiz. Toplumsal yardım ve güvenlik sistemleriyle bütün dezavantajlı kısımların beşere yaraşır bir hayat sürmelerini sağlayacağız. Tek bir çocuğun dahi yatağa aç girmeyeceği bir Türkiye inşa edeceğiz. Bayanlarımızı toplumsal eşitsizlikten ve şiddetten, çocuklarımızı her türlü istismardan, gençlerimizi ise gelecek telaşından kurtaracağız.
Üretim ve istihdam odaklı iktisat
Ülkemizi yaşanan ekonomik krizden çıkaracak biçimde makroekonomik istikrarları rasyonel bir yaklaşımla gözeten, toplumsal devlet unsuruyla adil bir gelir dağılımını önceleyen, AR-GE ve üretim-odaklı bir iktisat siyaseti benimseyeceğiz. İktisat ile ilgili tüm kurumların aktif biçimde çalışmasını ve kuralların tüm taraflara adil biçimde uygulanmasını sağlayacağız. Hayat pahalılığı ile çaba eden, üretim ve istihdam odaklı, insan onuruna yaraşır toplumsal siyasetlerle desteklenmiş bir anlayışı hayata geçireceğiz.
Siyasi etik ıslahatı
Mevcut iktidar koalisyonunun sorumsuzca zaafa uğrattığı devlet yapısını kurumsal kültür, ehliyet ve liyakat temelinde yine inşa edeceğiz. Bu geçiş sürecinde devlet sürekliliği ve kamu sistemi zaafa uğratılmayacak, kaos senaryosu çizenlere asla fırsat verilmeyecektir. Demokratik meşruiyete sahip olmayan hiçbir yapının devlet kurumlarını organize bir formda denetim etmesine müsaade vermeyeceğiz. Vatandaşlarımızın kamu istihdamında görünen ve görünmeyen bir dezavantaj yahut avantajla müsabakasına pürüz olacağız. İsrafı ve yolsuzluğu önleyecek, kamuda kontrolü, şeffaflığı ve hesap verebilirliği temel alacak siyasi etik ıslahatını hayata geçireceğiz.
Aktif ve prestijli dış siyaset
Ülkemizin çıkarlarını ve prestijini korumak, milletlerarası alandaki aktifliğini ve saygınlığını en üst düzeye çıkarmak ana önceliğimizdir. Türkiye’nin AB perspektifine odaklanarak, çok boyutlu dış siyasetle ülkemizin demokratik dünyanın ve memleketler arası kurumların saygın bir üyesi olması sağlanacaktır. Tarihi ve kültürel bağlara sahip olduğumuz ülkelerle ilgilerimizin geliştirilmesine değer verilecektir. Dış siyasetimizin ve dış münasebetlerimizin iç siyasetin gereci yapılmasına müsaade edilmeyecektir. Güvenliğimizi ve sonlarımızı korumak üzere savunma endüstrimiz daha da güçlendirilecek, TSK’nın caydırıcılığı azami düzeye çıkarılacaktır.
Birbirinden farklı siyasi geleneklere sahip partiler olarak bizler, Cumhuriyet’imizin ikinci yüzyılına adım atarken ülkemizin daha huzurlu, daha keyifli, daha müreffeh, daha özgür ve daha demokratik olmasını sağlamak üzere iş birliği ve güç birliği yaptık. Bu birlikteliğimizi, milletimizin takviyesi ile amaçlarımızı gerçekleştirinceye kadar sürdüreceğiz.” (ANKA)
