Doğan Selçuk ÖZTÜRK
● Eyüp Beyefendi, sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
Konya Kulu doğumluyum. Yedi çocuklu bir ailenin ortancasıyım. Birinci ve ortaöğrenimimi Konya’da tamamladım. Daha sonra lise için İstanbul’a geldim. Vefa Lisesi’ni bitirdim. O periyotta çalışmak için Avrupa’ya gitmek revaçtaydı fakat benim için en doğrusu “okumak”tı. Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ni kazandım. Fakülteden sonra askerlik misyonumu icra ettim ve o devirde de evlendim.
SESİMİZ DAHA GÜÇLÜ ÇIKSIN İSTEDİK
● Fuzul’un gelişimiyle birlikte siz neler yaptınız?
Holding’in İdare Konseyi Lideri Mahmut ağabeyim birinci olarak İspa Turizm ile işe başladı. Bu şirket birkaç yıl devam etti. 1992 yılında ise Fuzul isimli birinci şirketimiz kuruldu: Fuzul Dış Ticaret. O devirde Balkan ülkeleri dağılma sürecine girmişti. Türkiye’den birçok firma “Orada iş yapabilir miyiz?” diye arayış içindeydi. Biz de Fuzul Dış Ticaret’i o gayeyle kurmuştuk. O yıllarda kelam konusu ülkelerde bankacılık ve ödeme sistemleri oturmadığı için birçokları üzere biz de pazardan çıktık. Derken Fuzul ismiyle tasarruf finansman sistemini hayata geçirdik. Bu sistem bilindiği üzere büyüklerimizin altın günü modeli gibisi, bir arada dayanışma ve tasarruf etme üzerine konseyi. Aslında yaptığımız iş bir tertipti. O günlerin yüksek enflasyonist ortamında beşerler bankalardan yüksek faizlerle araç sahibi olmak istemiyorlardı, o yüzden bizi tercih ediyorlardı. Bizi tercih edenler bilhassa faiz hassasiyeti olan kesitti. Banka dışı bu finansman formülü onlar için ülküydü. Bu ortada araba finansmanının yanına sigorta sistemini de ekledik. 1996 yılına kadar kurumsallaşmamız tamamlandı. Sonra 1996’da reklam mecralarını kullanmaya başladık. Birinci kere gazetelerde ve medyada görünür olduk. Bilinirliğimiz çok fazla arttı. Buna karar vermeseydik lokalde kalacaktık. Lakin biz dedik ki “Sesimiz daha güçlü çıksın.” Türkiye markası mı olacağız yoksa İstanbul Fatih’te küçük bir marka olarak mı kalacağız? Bu soruya “Biz açılacağız” karşılığını verdik. Türkiye genelinde o vakit bayilik sistemiyle çalışıyorduk. 2000’li yıllara kadar da çok hoş işler yaptık. 1995 yılında daha evvel satışını yapmış olduğumuz araçların sahiplerinden gelen talep doğrultusunda onların sigorta noktasındaki gereksinimlerini da karşılayabilmek ismine Akva Sigorta AŞ’yi kurduk. 1999 sarsıntısı ile birlikte de bir yol ayrımına geldik. O periyotta müşterilerimizin “İnsanları araç sahibi yapıyorsunuz, niçin konut sahibi yapmıyorsunuz?” taleplerini kıymetlendirerek inşaat kesimine girmeye karar verdik. Kesimde önemli bir inanç kaybı vardı, bilmediğimiz bir bölümdü ve Fuzul Holding şirketlerinden Fuzul Yapı ile “biz de varız” dedik. Bu bir karar anıydı. Burada aslında müşterilerimiz bizi yönlendirdi. Kesime, 2000 yılında Başakşehir’de bin 500 konutluk Fuzul Kent Bizim Meskenler projesi ile birinci adımı attık. O gün başladığımız noktadan bugün markalı konut üretimine geldik. Şu an kısmet olursa önümüzdeki ay Beşiktaş Barbaros Bulvarı’nda projeye başlıyoruz.
● Bir devir tıbbi materyal ithalatı yaptığınızı biliyoruz, pekala bundan neden vazgeçtiniz?
İthalat yaparken üretimi de Türkiye’de yapmalı ve dünyaya satmalıyım diye düşündüm. Bunun için altyapıyı hazırladım. Sonra da ailece bu işin kapanması için karar verdik. Markamı tescil ettirmiş, evraklarımı almıştım ve üretime geçmek üzereydim. Bu benim için büyük kayıp oldu. İnsanın morali bozuluyor natürel lakin sonuçta aile şirketi ve üçte ikisi “yapma” diyorsa tamamdır. Çok emek verdim. Şunu göz önünde bulundurmak lazım: Dolarla alıp TL ile satıyorduk yurt içine. Daima bir kazanma, bir kaybetme durumundaydım. Risk büyüktü. Baş başa getirip bıraktım. Tahminen daha uygun olabilirdi, tahminen de bugünleri göremeyebilirdim.
ORGANİZASYONU KENDİMİZ YAPMALIYDIK
● Fuzul’da bayilik sistemi ile başlamış, sonra şube sistemine geçmişsiniz. Neden oldu bu dönüşüm?
Bayilik sisteminde denetim sisteminiz biraz zayıflıyor. Bayinin eşine dostuna yaptığı iltimasın önüne geçemiyorsunuz, buradan uzaktaki bayiyi denetleyemiyorsunuz. Elde ettiği geliri bizimle anlık paylaşmıyorlardı. Ayrıyeten o devirde gönüllülük temeldi. Asli işleri bizim işimiz değildi, ekstra iş olarak yapıyorlardı. Odaklanmaları düşüktü. Reklama çıkmıştık, müşteri gelmeye başlamıştı. Arkadaşımız Tokat’taki giysi mağazasının bir masasına Fuzul bayrağını koymuş, müşteri gelirse “Biz bu işi de yapıyoruz” diyordu.
Bütün sermayeniz güvense bunu korumak zorundasınız. O yüzden biz dedik ki “Yeni devirde kendimizin hâkim olacağı bir sisteme geçelim.” Büyümeyi hedeflediğimiz için de tertibi kendimiz yapmalıydık. Ankara’dan başlayarak birinci şubemizi açtık, en âlâ bayileri de şubeleştirmeye başladık. Bu ortada şöyle teklifler yaptık bayilere. “Yerin hoşsa yerin kıymetini sana ödeyelim. Orada çalışabilirsin, oğlun varsa oğlun çalışsın.” Sadakati ve gönül bağı olanları kaybetmek de istemedik.
● Farklı sebeplerle hem çok seyahat ediyorsunuz hem de yurt dışından birçok müşteriniz var. Kültürel farklara dair anılarınızı anlatabilir misiniz?
Yüzlerce var lakin ikisini anlatayım. Bir fuar tertibi için Amerika’ya gitmiştim. Ticaret yaptığım fabrika ile fuar alanı ortası kara yolu ile yaklaşık bir gün sürüyordu. Firma sahipleri de beni konuk etmek istediklerini ve birlikte gidebileceğimizi söylediler. Ben de kabul ettim. Mola verdik, bir şeyler yedik. Bizim kültürümüzde olduğu üzere “Ben ödeyeyim” dedim. Onlar da ses çıkarmadılar ve ben ödedim. Bana böylelikle mesken sahipliği yapmış oldular. (Gülüyor) Fransa’dan konuklarımız gelmişti, üç gün kendilerini ağırladık. Mallarının gümrükte takılması üzere meseleler yaşadılar, hepsinde kendilerine yardımcı oldum. Onları uğurlarken bizi ağırlamak istediklerini söylediler ve günün birinde benim de yolum Fransa’ya düştü. Oradayken telefonumun ve cüzdanımın çalındığını fark ettim. Bahsi geçen bireylerin yanına gidip durumu anlattım. Onlar da bana geçmiş olsun temennisinde bulundular ve çay içip içmeyeceğimi sordular. İstemedim, onlar da “siz bilirsiniz” dediler. Bu olayın akabinde o bireylerle tüm ilgimi kestim. Emsal bir durum bizim konuklarımızın başına gelmişti, ben ise haberi aldığım andan itibaren yanlarında oldum, Emniyet’teki söz süreçlerinden maddi manada takviyeye kadar… Münasebetiyle ticaret yaparken o kültürü bilmek çok değerli.
● Tasarruf finansmanı tarafında yüzünüzün akıyla çıktığınız bir süreç yaşadınız.
Lisanslamadan evvel pek çok firma alana çıkmıştı. Onlarla birlikte bu kesim, Türkiye geneline yayıldı. Evvelce iki tane firma varken, erişim kısıtlıydı. Sonrasında lisanslama sürecinde eleme olunca biz 30 yıllık birikimimiz, şube ağımız, altyapı gücümüz ve tasarruf sahiplerinin inancıyla yolumuza devam ettik. Böylece daha büyük bir pazar oluştu. Lisanslama sürecinde firmaların yeterlilik alıp almaması konusunun gündemde olduğu süreci unutamıyorum. Açıklama olacağı gün hepimiz büyük bir heyecanla ve sabırsızlıkla bekledik. Lisans verildiği gün de Kabe’deydim ve Kadir Gecesi’ydi. Dedim ki “İki bayramı bir ortada yaşıyoruz.”
Ayaklarım birbirine dolandı
● Genç yaşta “patron” olmak nasıl bir his?
Bir gün yurt dışında bir yerdeydim. Tanıştığım bir kişi sordu: “Nereden geldiniz?” “İstanbul’dan geldim” dedim. Ne iş yaptığımı sordu. “Fuzul’da çalışıyorum” dedim. “Biliyor musunuz, biz sizin şirketiniz için çok dua ediyoruz” dedi. Beni tanımıyor. “Niye?” dedim. “Siz insanları en uygun halde, faizsiz konut sahibi yapıyorsunuz” dedi. “Sahiplerini tanıyor musun?” dedi. “Konyalılar” dedim. “Çok selam söyle görürsen” dedi. Yaşım genç olduğu için ben sahiplerinden biriyim diyemedim. Zira söyleseydim bunu bir meşakkat olarak görebilirdi. O vakit işveren yahut şirket sahibi dendiği vakit herkesin gözünün önüne kelli felli adamlar geliyordu, eski Türk sinemalarından oluşan imajla. İş hayatımın birinci yıllarıydı Konya’da bir PVC fabrikası açmıştık ortaklı. En yüksek pay bendeydi. Hasebiyle kelam sahibi bendim orada. Dediler ki fabrikayı ziyarete gideceğiz. Fabrikada 46 kişi çalışıyor o vakit. Ben çok gençtim. İşveren geliyor demişler çalışanlara. Doğal utandım, ayaklarım birbirine dolandı o gün.
“Sizden daireyi nasıl aldığımı biliyor musunuz?”
Suudi Arabistan’daydım. Bir müşterimiz yemeğe çağırdı. Dedi ki “Eyüp Beyefendi, ben sizden daireyi nasıl aldım, biliyor musunuz?” Başladı anlatmaya. “İstanbul’da daire almaya karar verdim. Sirkeci’ye geldim ve bir otele yerleştim. Açtım interneti, araştırmaya başladım. 5-10 firma çıktı karşıma. Sırasıyla inceledim. Bu ortada Fuzul dikkatimi çekti ve onu inceledim. Sonra dışarı çıktım. Önümden tramvay geçti. Tramvayda Fuzul reklamı vardı. Bu bir işaret dedim. Yürüyerek Sultanahmet Camii’ne gittim. Namazı kıldım, selam verdim. Yanımdaki kişi ile de selamlaştık. Ne iş yaptığını sordum. “İnşaat işi yapıyorum.” dedi, bana ne iş yaptığımı sordu. “Ben de Aramco CEO’suyum.” dedim. “Nerede inşaat yapıyorsun?” “Başakşehir’de.” “Hangi firma?” “Fuzul.” Konuştuğum kişi Mahmut Akbal imiş. Artık uzatmaya gerek yok dedim ve sizden mesken aldım.”
Bunu da her yerde anlatıyor kendisi.
