Elif KARACA
BM Besin ve Tarım Örgütü FAO Başekonomisti Maximo Torero güç fiyatlarındaki artış devam Escort Side ettikçe besin enflasyonundaki yükselişin süreceğini söyledi DÜNYA nın sorularını yanıtlayan Torero besin harcamalarının gelirler içinde artan hissesi göz önüne alındığında bilhassa düşük gelirli ve gelişmekte olan ülkelerde yüksek besin fiyatlarının Side escort tüketicilerin üzerinde ağır bir yük oluşturduğunu ve bunun önemli sonuçları olabileceğini belirtti
Türkiye de enflasyon giderek yükselirken besin fiyatlarındaki artış manşet enflasyonun da üzerinde Bu artışın büyük kısmı kurlardaki yükselişten Side escort Bayan kaynaklanıyor fakat dünya besin fiyatlarındaki artışın da bunda kıymetli bir tesiri var Torero ya nazaran ne yazık ki global besin fiyatlarındaki artışın devam etmesi bekleniyor
Ukrayna daki savaşın besin piyasaları üzerinde hem direkt hem dolaylı tesirleri olduğunu belirten Torero buğday mısır ve ayçiçek yağı arzının azalmasını direkt tesirler savaşın doğal gaz ham petrol gübre fiyatlarını ve nakliye maliyetlerini artırmasını ise dolaylı tesirler olarak sıralıyor Torero ayrıyeten FAO nun fiyat artışlarından en çok etkilenen ülkelerin maliyetlerle başa çıkmasına yardımcı olmak için bir Besin İthalatı Finansman Imkanı FIFF oluşturulmasını önerdiğini söz etti
Besin fiyatlarındaki son artışın ana nedenleri olarak hangi faktörler sıralanabilir
Global besin fiyatlarındaki artışta tesirli olan faktörleri Ukrayna’daki savaş ve uygulanan yaptırımlar yüksek gübre ve güç fiyatları olumsuz hava şartları ve COVID 19 kaynaklı tedarik zinciri aksaklıklarının güçlü global talebe yetişememesi olarak sıralayabiliriz FAO Besin Fiyat Endeksi ile izlenen memleketler arası besin fiyatları 2020 yılının ortalarından bu yana artış eğiliminde Endeks Mart 2022’de büyük ölçüde Ukrayna’daki savaşın tesiriyle tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştı Tüm temel besin unsurlarının fiyatları arttı Bitkisel yağlar ve tahıllar fiyat artışlarından en çok etkilenen iki besin kümesi olurken nisan bilgilerine nazaran fiyat artışları bir yıl öncesine nazaran sırasıyla 47 ve 34 düzeyinde gerçekleşti Rusya ve Ukrayna birtakım temel besin eserlerinin esas üreticileri ve ihracatçıları pozisyonunda örneğin dünya buğday ihracatının yaklaşık 30’unu gerçekleştiriyorlar Savaşın besin piyasaları üzerinde hem direkt hem dolaylı tesirleri oldu Buğday mısır ve ayçiçek yağı arzının azalması doğruda tesirler olarak karşımıza çıkarken doğal gaz ham petrol gübre fiyatlarını ve nakliye maliyetlerini artırması ise savaşın dolaylı tesirleri oldu Artan gübre ve nakliye maliyetleri üretici kar marjları üzerinde kıymetli bir baskı oluşturdu Birtakım ülkeler iç tüketime yetmeyeceği kaygısıyla çeşitli eserlerde ihracat kısıtlamalarına başvurdu Bu durum düşük gelirli ve net besin ithalatçısı ülkeleri güç durumda bıraktı FAO olarak durumu daha da kötüleştirdiğini düşündüğümüz ihracat kısıtlamalarına şiddetle karşıyız
Bilhassa buğday tarafında görünümü nasıl özetlersiniz
FAO sorunlara ve Ukrayna’daki üretimde beklenen düşüşe karşın global buğday üretiminin 2022’de 782 milyon tona 2021’de 777 MT çıkmasını bekliyor Mevcut pazarlama yılı için piyasalar Ukrayna’daki savaşın şokunu bir halde emiyor Fakat tasa güç ve gübre piyasalarındaki gelişmeler ve bilhassa fakir ülkelerde arzla ilgili olarak daha çok önümüzdeki yıla yönelik
Global yüksek enflasyonda besin enflasyonunun hissesi nedir Önümüzdeki periyotta besin fiyatlarının seyri nasıl olacak
Besin enflasyonunun toplam enflasyon içindeki hissesini ölçmek için kesin kestirimler yapılamıyor Düşük gelirli ve gelişmekte olan ülkelerde besinin tüketim sepetindeki hissesi 40 50 civarında iken yüksek gelirli ülkelerde çok daha küçüktür Hasebiyle şu anda yükselen dünya besin fiyatlarının gelişmekte olan ülkelerdeki enflasyon üzerinde büyük bir tesiri olması beklenebilir Yüksek gelirli ekonomilerde enflasyonun büyük bir kısmını güç ve öbür faktörler yönlendirmektedir Tahıllar et ve süt eserlerinde kahırların devam etmesi olası ve bu durum global besin fiyatları üzerinde birkaç ay daha baskı oluşturabilir Sonrasında gelişmekte olan ekonomilerdeki düşük büyüme beklentileri nedeniyle satın alma gücü zayıflayacağından besine yönelik global ithalat talebi azalabilir ve global besin fiyatları üzerindeki baskı hafifleyebilir
Güç fiyatlarındaki artış besin enflasyonunu nasıl etkileyecek
Artan güç fiyatları global besin üretimi için en büyük kaygı kaynağı Yüksek gübre fiyatları üretim maliyetlerini artırırken gübre kullanımı açısından caydırıcı olup düşük randımanı beraberinde getiriyor Daha düşük yerli üretim ise ülkenin ithalat talebinde artışa yol açıyor Ekonomik sakinlik nedeniyle pek çok ülke şimdiden ağır borç yükü ve döviz krizleriyle karşı karşıya Güç fiyatları yükseliş devam ettiği sürece besin enflasyonunun da artmaya devam edeceğini söyleyebiliriz
Yüksek besin fiyatlarının global iktisat üzerinde ne üzere tesirleri olacak
Besin harcamalarının gelirler içindeki yüksek hissesi göz önüne alındığında bilhassa düşük gelirli ve gelişmekte olan ülkelerde besin fiyatlarının yüksek oluşu tüketici üzerinde ağır bir yük oluşturuyor Tüketiciler bu duruma çoklukla tükettikleri besinin ölçüsünü ve kalitesini azaltarak reaksiyon verdiğinden bunun besin güvenliği ve beslenme açısından önemli sonuçları olabilir FAO yüksek besin fiyatlarıyla çaba ve durumun global bir besin güvenliği krizine dönüşmesini önlemek için ülkeleri desteklemek konusunda değerli teşebbüslerde bulunuyor Örneğin en çok etkilenen ülkelerin artan besin ithalatı maliyetleriyle başa çıkmasına yardımcı olmak için bir Besin İthalatı Finansman İmkanı FIFF oluşturulmasını önerdi Bu dünyada toplumsal huzursuzlukların yaşanmaması için çok kıymetli
