Ipsos tarafından gerçekleştirilen koronavirüs salgını ve toplum araştırması ile son devirde dünyada ve ülkemizde yine artan olaylar hakkında bireylerin davranış eğilimleri incelendi. Geçmişe göre bugünkü sayılara bakıldığında hadise sayılarının artıp artmayacağı, artsa bile tehlikeli boyutlara gelip gelmeyeceğine yönelik aktüel niyetler neler? Bireylerin kendileri ya da aileleri için salgının tekrar tehlikeli boyutlara gelip/ gelmeyeceği, bu durumun toplumda yarattığı dert ve tasa durumları, aşı olma ve önlemlere yönelik yeni tabir, tavır ve davranışları araştırıldı. 18 yaş üstü Türkiye temsili 800 birey ile online anket metodu üzerinden gerçekleştirilen araştırmadan çıkan en çarpıcı sonuçlar şöyle:
Tekrar tehlike oluşturma riski
Vaka sayılarının tekrar artması ile birlikte her 10 şahıstan 4’ü olay sayılarının daha da artacağını ve salgının tekrar tehlikeli boyutlara ulaşacağını düşünüyor. Lakin misal oranda bir kitle ise hadise sayıları artsa bile salgının eskisi kadar tehlikeli olmayacağı görüşünde. Salgınının bittiği konusunda görüş bildirenlerin oranı ise yalnızca %11. Olay sayılarının 20 binlerde olduğu Mart ayında her 10 bireyden 7’si salgının kendileri ve aileleri için tehlike oluşturduğunu düşünürken hadise sayıları tekrar artmaya başlasa bile bugün bu oran %54 düzeyinde. Başka dikkat cazibeli bir bulgu ise toplumun %37’sinin bu virüsün tehlike oluşturmayacağı görüşünde olması.
Endişeli olanların sayısı artıyor
Salgının tekrar tehlike oluşturacağını düşünenlerin oranı %54 düzeyindeyken kendisinin ya da ailesinden birinin koronavirüse yakalanacağı konusunda telaşlı olan bireylerin oranı daha yüksek (%64). Bu tasa seviyesi hadise sayılarının günlük 1500’e düştüğü Mayıs ayından çok farklı olmasa da çok kaygılı olduğunu belirten bireylerin oranı daha yüksek. Ve her 10 şahıstan 3’ü bu mevzuda da kaygılı değil.
Toplumun %30’u salgının birinci gününden beri telaşlı olduğunu bu bahiste hiç rahatlamadığını belirtiyor. Olay sayılarının azalması, kısıtlamaların kaldırılması ve yaz aylarının da gelmesi ile birlikte toplumun %44’ünün salgın konusunda kendilerini rahat hissetmeye başladığı fakat olay sayılarının artması ile birlikte tasalarının tekrar arttığı görülüyor. Bugün salgın konusunda rahat olan bireylerin oranı ise %26.
Hatırlatma dozu ve maske
Hatırlatma dozlarının tekrar açıldığı bugünlerde bireylerin %25’’i kesinlikle aşı yaptıracağını %18’i de aşı yaptırabileceğini belirtiyor. Toplamda aşı yaptırma eğiliminde olan bireylerin oranı bugün için %43. Fakat aşı yaptırmayacağını söyleyenlerin oranı hayli yüksek. Her 10 bireyden 4’ü aşı yaptırmayacağını belirtiyor.
Vaka sayılarından bağımsız salgının devam ediyor olmasından ötürü bireylerin %28’i kapalı alanlarda maske takmaya devam ediyor. Hadise sayılarının artması ile birlikte %25’lik bir kesim maskeyi artık takmıyor olsa bile tekrar takmayı düşündüğünü belirtiyor. Öbür taraftan her 3 bireyden biri maske takmayı bıraktığını ve takmayı da düşünmüyor.
Toplum ikiye bölündü
Ipsos Türkiye CEO’su Sidar Gedik datalarla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: “COVID- 19 canavarı yok olmaya mı yaklaştı yoksa aslında süreksiz bir uykuya mı dalmıştı? Son haftalarda tekrar yükselişe geçen olay sayıları akıllara bu soruyu getirdi. Bu soru toplumu iki büyük modüle ayırmış halde, on kişinin beşi salgının eski gücüne kavuşamayarak yok olmaya gerçek gideceğini, dördü ise öldü sanılan canavarın tekrar hortlayacağını düşünüyor. Salgının kendisi ve sevdikleri için bir tehlike oluşturduğunu düşünenlerin oranı da hala yarıyı geçiyor, bu oran esasen daha aşağıya hiç düşmemişti. Salgının başlangıcından beri çeşitli vakitlerde yaptığımız ölçümlerde toplumun dörtte birinin telaşlı olmadığını, tedbirlere ve aşılara da aralı olduklarını tespit etmiştik, bu tablo hala devam ediyor. Her dört bireyden biri ben aslında baştan beri telaş değildim diyor. Yeniden her dört bireyden biri aşı olmayı düşünmüyor.”
Maske taraftarları yüzde 40
Yaklaşık olarak 10 vatandaştan 3’ü maske takmayı hala sürdürüyor, maske kullanımını bırakan fakat tekrar başlamayı düşünenler ile birlikte maske taraftarlarının oranı %40’ı aşıyor. Fakat her 3 bireyden biri de maskeye karşı tavır sergiliyor. Sidar Gedik bu durumu şu sözlerle yorumluyor: “Umarım elde edilmiş olan bağışıklık düzeyi, mevsim tesirleri yahut öbür varyantlar ile kaybedilmez. Zira dünyanın savaş, tedarik sorunları, ekonomik krizler ile çalkalandığı şu periyotta salgını geride bırakmış olmayı hakikaten çok istiyoruz, dahası buna fevkalade gereksinimimiz var.”
