Selenay YAĞCI / İSTANBUL
Yenilenmiş aygıt dalı, çekmecelerde çürüyen 6 milyon cep telefonuna talip. Global çip sorunu, yüksek vergi oranları ve dövizdeki artış nedeniyle cep telefonu fiyatları el yakarken, yenilenmiş telefonlara olan ilgi de artıyor. En büyük meselelerinden birinin yenilenecek aygıta ulaşmak olduğunu belirten kesim, ikinci el pazarının yüzde 55’inin yenilenmiş telefon pazarına ulaşmadığını vurguluyor. Kesim, çekmecelerde duran her telefonun yenilenmesinin etraf ve ekonomik açıdan büyük katkısı olduğuna da dikkat çekiyor. Türkiye’de her yıl ortalama 11 milyon sıfır cep telefonu satılıyor. Bunun 5-6 milyonu 2. el pazarına dönerken, yaklaşık 6 milyonu da çekmecelerde çürüyor.
Yenilenmiş telefonların telefon pazarındaki hissesi dünyada ortalama yüzde 20 iken, Türkiye’de ise yüzde 1.4’lere ulaştı. Geçen yıl dünya çapında 251 milyon adet yenilenmiş akıllı cep telefonu satılırken, bu sayının 2027 yılında 460 milyonu bulması öngörülüyor. Yenilenmiş telefon pazarı 2021 yılında yüzde 15 oranında büyüdü. Bilhassa gelişmekte olan Latin Amerika ülkelerinde bu sayı yıllık yüzde 29’u buluyor. Türkiye ise yenilenmiş aygıtların pazarda hissesinin 2025’te yüzde 15-20’lere yani 2 milyon adete ulaşması bekleniyor.
“Alt modelleri de bozuk telefonları da alıyoruz”
Yenilenmiş elektronik aygıt alım satım platformu Easycep CEO’su Mehmet Akif Özdemir, insanların eski telefonlarını çekmecede tutma alışkanlığı olduğunu aslında bunların elden çıkarılmasının etrafa iktisada büyük katkısı olacağını söyledi. Özdemir, boşta duran telefonları satılmasını teşvik etmek istediklerini söyleyerek, alt model ya da aygıtları da aldıklarını, yedek kesim için bile telefon satın aldıklarını belirtti. Bilhassa etrafa katkılarından bahseden Özdemir, şunları anlattı: “Bir sıfır telefonun üretilmesi için yaklaşık 100 kilogram karbon salımı yapılıyor, yenilenmiş alınan her bir telefon bu karbon salımının yüzde 85’ini azaltıyor. İnsanların kullanmadığı her bir telefonu bize ulaştırması etrafa de yarar sağlıyor.”
Yenilenmiş telefon ikinci el demek değil!
Yenilenmiş telefon ikinci elden farklı olduğunu hasebiyle pazarının da farklı olduğunu belirten Özdemir, “Yenilenmiş telefonlar, 12 ay garanti ile satılıyor yalnızca lisanslı firmalar yapabiliyor. 12 taksit imkanı var. KDV yüzde 1’e düşürüldü. Bu tıp avantajlarıyla ikinci el telefona karşı ön plana çıkıyor. Dünyada yenilenmiş telefon pazarı sıfır telefon pazarının yaklaşık yüzde 20’si kadar büyüklüğe sahip. Ancak dünyada bu pazar 2011’den sonra başladı. Türkiye’de bu şimdi çok ufak bir hissesi var. 2018’den itibaren başladı lakin tam regülasyon 2020 yılında geldi. Regülasyonu ile ivmeyi artırdı” dedi.
Yenilebilir aygıt pazarında önder orta segment
Yeni bir yenileme merkezi açtıklarını belirten Özdemir, “Yenileme kapasitemiz 4 kat büyüyor. Yeni yatırımlar sayesinde 3 bin metrekarelik kapalı alanda 360 kişilik teknisyen takımıyla aylık yenileme kapasitesini 150 bin adede çıkardık. Yılsonunda ise gayemiz 200 bin yenileme… 7 ayda mağaza sayımızı 1’den 14’e çıkardık. Bu yılı 30 mağaza ile kapatacağız” diye konuştu. Telefon değiştirme müddetlerinin son 10 yılda uzadığını kaydeden Özdemir, “Son yıllarda 30 aylara çıktı. Yenilebilir aygıt pazarında yüzde 70-80 orta segment cep telefonu yenileniyor” dedi. Sıfır telefonlar bir yılda yüzde 100 değerlendiğini söyleyen Özdemir, yenilenmiş telefonlara ilginin de arttığını belirterek, şunları anlattı: “Telefon yenilemek için eskisini almamız gerek. Sıfırına artırım gelince beşerler da ellerindeki telefonu daha yüksek fiyata satmak istiyor. Satış fiyatını da buna nazaran koyuyoruz. Zira ortadaki yenileme süreci ucuz bir süreç değil. En büyük maliyet kalemimiz ithal edilen yedek kesimler. Maliyetimiz yüzde 100 arttı fakat fiyatlarda ortalama yüzde 30 artış oldu.”
Küçük mesken aletleri de yenilenen aygıtlara katıldı
Özdemir, bugüne kadar satışlarımızın yüzde 90’ını cep telefonu tarafı domine ettiğini kalanının ise tablet, bilgisayar ve akıllı saat üzere eserlerden oluştuğunu söyledi. EasyCep ve küçük konut aletleri alanında Arzum ile birliği başlattı. İş birliği, birinci alıcısı tarafından paketi açılan lakin hiç kullanılmadan iade edilen yahut nakliye sırasında hasar oluşan eserleri kapsıyor. ‘Küçük mesken aletleri’ kategorisi altında daha uygun fiyatlarla satışa sunuluyor. ‘Küçük konut aletleri’ kategorisinde 4 farklı kümede 113 farklı çeşit eser satılıyor.
Sıfır telefonların satışı azalıyor
Mobilfon İdare Konseyi Lideri Ömer Lütfi Soylu, ikinci el telefonların da yüzde 55’inin yenileme pazarına ulaşamadığını, bunun yerine aile içinde kullanıldığı ya da yedek aygıt olarak bulundurulduğunu iletti. Soylu, “Çekmecelerde duran atıl telefonların iktisada dönmesi gerektiğine alıştırırsak, Türkiye pazarının önümüzdeki periyotta Kuzey Amerika ve Batı Avrupa ile yarışacak seviyede olacak. Önümüzdeki 3-4 yılda Türkiye’de aylık 300 bin adet aygıt yenilenebilecek. Türkiye’deki tüketicilerin ortalama 2 yılda bir telefonlarını yeniledikleri göz önüne alınırsa pazarın katlanarak büyüyecek” dedi. Soylu, pandeminin tesiri, global çip külfeti, yüksek vergi oranları ve dövizdeki artış, üzere nedenlerle cep telefonu fiyatları el yaktığını belirterek, “2022 birinci çeyreğinde yeni telefon satışları geçen yıla nazaran yüzde 7 azaldı. Türkiye’de yüzde 15’leri buluyor. Bilakis yenilenmiş akıllı telefonlara olan talebin, dünyada ve Türkiye’de süratle arttığını görüyoruz. Mobilfon’da her ay artan satış hacmimiz var. 2022 sonunda aylık 10 bin adet satış, 2023’te ise aylık 30 bin adet satış hedefliyoruz” diye konuştu.
Telefonunu satmak isteyene kurye kolaylığı!
Başta telefon olmak üzere elektronik eserlerin satışını kolaylaştırmayı çok önemsediklerini belirten EasyCep CEO’su Mehmet Akif Özdemir, şunları anlattı: “Elektronik eserleri yenilemek ve yine iktisada kazandırmak çok kıymetli bir şey. Bu şuurun yerleşmesi için çalışıyoruz. Pek çok elektronik eser yenilenerek uzun yıllar kullanılabilir. Türkiye’de çekmecelerde atıl durumda bekleyen çok sayıda telefon olduğunu biliyoruz. Beklemenin nedeni birden fazla vakit muteber bir alıcı bulamamaktan ya da satış süreçlerinin uzun ve meşakkatli olmasından kaynaklanıyor. EasyCep’te teslim sürecinden, ödemeye kadar her adımı kolaylaştırmayı hedefliyoruz. Bu vizyonla bir prensip daha imza atıyoruz ve 1 saatte ödemeyi hayata geçiriyoruz. Böylelikle çekmecede bekleyen telefon kalmayacak. Ön fiyat teklifi alan müşterilerimizin adresine 3 saatte kurye gönderiyoruz. Teslim aldığımız eseri inceliyoruz ve final fiyat teklifimizi iletiyoruz. Müşterimizin kabul etmesi durumunda 1 saat içinde parayı hesabına yatırılıyor. Bu sayede telefon satmak isteyen herkes tereddütsüz bir halde süreç yapabilecek.”
