Mehmet Hanifi GÜLEL / İSTANBUL
Muz üretiminde gübre kullanımı, yüksek fiyatlardan ötürü yüzde 60 azaldı. Üreticiler gübre fiyatlarındaki artışa karşı, alternatif eser olan hayvan gübresi kullanmaya başladı. Muz üretiminde gübre kullanımının düşmesiyle 1 milyon tona ulaşan rekoltenin yüzde 20 azalması bekleniyor. Muz üretiminde girdi maliyetlerinin arttığına dikkat çeken bölüm temsilcileri, son bir yıldır sera konseyimi için verilen devlet dayanak ölçüsünün düşürülmesi nedeniyle, yeni bahçe kurulumunun yapılmadığını aktarıyor. Öteki yandan üretimin kısıtlı olduğu bir devir olması nedeniyle büyük kentlerde yerli muz fiyatları 25 liradan satılırken, ithal muzun fiyatı 40 liraya kadar çıktı.
“Rekolte 1 milyon tonun altına düşebilir”
Girdi maliyetlerinin üretimde azalmaya neden olacağını söz eden Anamur Bozyazı Ziraat Odası Lideri Ahmet Onur Gümüş, geçen yıl 6-7 liraya ürettikleri muzu ziyanına, 4 ile 4,5 liraya satabildiklerini söyledi. Bir üretici olarak bir evvelki yıla nazaran bu yıl muz bakımında gübrelemeyi yüzde azalttıklarını belirten Gümüş, “Bu da muzda randımanı etkileyecek. Randımanda azalmayı yalnızca muzda değil, öbür tarım eserlerinde de yaşayacağız. Bütün üreticiler şu anda gübre kullanımını kısıyor. Yalnızca gübre kullanımı değil, güç ve su maliyetleri de yüksek. Rekolte de 1 milyon tonun altına düşme mümkünlüğünü olduğunu düşünüyorum. Biz muzda yüzde 100 kendimize kâfi hale gelmiştik. Ancak plansız ve programsızlıktan ötürü tekrar ithal muza ülkemiz mahkum edilecek” dedi.
Üreticide birinci kalite muzun fiyatı 10- 11 lira
Şu anda muz üretimin daraldığı bir periyot olmasından ötürü fiyatlarda bir yükseliş yaşandığını kaydeden Gümüş, kilosu 10 lira 11 lira civarında üreticiden alındığını aktardı. Muzda birinci ve ikinci kalite olduğunu belirten Gümüş, zincir marketlerin ikinci kalite muzda yaptığı promosyon indiriminin birinci kalite yerli muzun fiyatının düşük olmasına yol açtığını tabir etti. Gümüş, şu an seralarda birinci kalite muzun fiyatı 10-11 liradan, ikinci kalite muzun ise 5-6 liradan alıcı bulduğunu bildirdi. Başka yandan muzda kayıt dışı üretimin de fiyatları olumsuz etkilediğini iletti.
Ziraat Yüksek Mühendisi Bünyamin Kozak ise, gübre maliyetlerinde son yıllarda yaklaşık 3 kat artış yaşandığını tabir etti. Muzda önemli manada gübre kullanımının azaldığını belirten Kozak, bunun randımanda en az yüzde 20 azalmaya yol açacağını söyledi. Kozak, “Türkiye’de son 1 yıldır yeni sera konseyimi yok. Bu; geçen yıl Bakanlığın 20 milyon liraya kadar olan yatırım dayanak kredisini, 2 milyon liraya düşürmesinden kaynaklanıyor. Sera suram maliyetlerinin yükselmesi yeni kurulumları bıçak üzere kesti” dedi.
“Üreticiler hayvan gübresine yöneldi”
Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası (MATSO) Lideri Seydi Tahsin Güngör de, “Üreticiler gübreye alternatif aramaya başladı. Hayvan gübresine yöneldi. Yüksek fiyattan ötürü gübreyi birçok üretici kullanamıyor. Keza yeniden güç, damlama sulama ve ilaç üzere girdilerde önemli manada fiyat artışları var. Bütün sera maliyetlerinde bir evvelki yıla nazaran 2 kat artış yaşandı.
Manavgat bölgesinde 18 bin dönüm muz serası var. Son bir yılda artan sera maliyetlerinden ötürü dönüm maliyeti 300 bin liranın üstüne çıktı ve bölgede sera imali durmuş vaziyette. Dalda bir başka sorunun birinci kalite muzun 10 ile 12 liraya alınması ve marketlerde 25- 30 liraya çikita muz diye satılması. Burada bir cins fırsatçılık yapılıyor” halinde konuştu.
