Aysel YÜCEL
Küresel iktisattaki daralma ve resesyon kaygılarının birinci faturası nakliyatta ortaya çıktı. Pandemiyle birlikte tarihi rekorlar kıran global denizyolu nakliyat navlun endeksleri, düşüşe geçti. Global ticaretin yüzde 90’a yakının taşındığı denizyolunda, iktisadın de öncü göstergelerinden sayılan Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI), bu yılın tepesi olan 23 Mayıs’tan bu yana 1.350 puana yakın düşüş göstererek, dün 2.043 puana kadar geriledi. Konteyner navlununda da misal bir düşüş yaşanıyor. Global danışmanlık şirketi Drewry’nin dünya konteyner endeksine nazaran, Ocak 2022’de 9.600 dolar olan 40’lık konteynerin spot navlun bedeli, Haziran 2022 sonunda 7.066 dolara kadar geriledi. Kesim uzmanları, global piyasalardaki resesyon beklentisi ve yatırımların yavaşlaması paralelinde navlundaki düşüşün devam etmesini öngördüklerini belirterek, yatırımcıları temkinli olmaları konusunda uyardı.
“Gemi satın fakat almayın!”
Türk Armatörler Birliği Lideri Cihan Ergenç, global iktisattaki daralma ve resesyon beklentilerinin navlundaki düşüşün süreceğine işaret ettiğini belirterek, “ABD’deki iktisat siyasetleri, Çin’de yaşanan gelişmeler ve Rusya-Ukrayna savaşı bir kırılmaya işaret ediyor. İktisatta önemli bir daralma yaşanıyor ve her geçen gün resesyon beklentisi artıyor. Küresel iktisattaki sakinlik ve gelecek kaygıları kömürcüsünden buğdaycısına ve armatörüne herkesi etkiliyor. Bu büyüme daralması ne kadar sürecek bilmiyoruz fakat bu kadar yüksek enflasyon küresel iktisatta sürdürülebilir değil. Bunu ne kadar vakit içerisinde denetim altına alınabilir bilmiyoruz. Bana nazaran ABD’deki gerçekte yüzde 10’un üzerinde olan enflasyonu yüzde 2.5’lara indirmek 1.5 yıl üzere bir vakit alır” dedi. Tüm bu gelişmelerin global yük hareketini yavaşlatacağını ve münasebetiyle navlunda düşüşün sürmesini beklediklerini belirten Ergenç, yatırımcılara temkinli olmaları davetinde bulundu. ‘”Gemi almayın. Satma planınız varsa da bunu daha önemli düşünün” diyen Ergenç, “Navlun düşüşü ne kadar sürer bilmiyoruz ancak bugün 24 bin doları bulan supramax bir geminin günlük yararı bir yıl sonra 10 bin dolarlara gelirse şaşırmam. Bugün 30 milyon dolara bir konteyner gemisi alacağınıza, 1-1.5 yıl sonra üç gemi alabilirsiniz. Dorukta almak yanlışsız değil. Aldığınız paraya çıkarmak için hamallığa çalışırsınız. Münasebetiyle aldığınız parayı çıkarmanız lazım” açıklaması yaptı.
“Çin yavaş giderse hiç talih yok”
Ergenç, endekslerin aşağıya gittiğini, bu sürecin yavaş da olsa devam edeceğini öngördüklerini belirterek, “Endeks bir düzeltme daha yapabilir lakin bunun kimseyi yanıltmaması lazım. Daralan iktisada nazaran hazırlıklı olmak gerektiğini düşünüyorum” dedi. Cihan Ergenç, Çin’deki duraklamanın çok daha yavaş olacağının konuşulduğunu tabir ederek, “Çin yavaş giderse denizciliğin hiç bahtı yok” dedi. Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI), Ekim 2021’de 5.600 puanı aşarak son 15 yılın en yüksek düzeyine ulaşmıştı. Son 6 haftadaki yüzde 40’a yakın düşüşün akabinde dün endeks 2.043 puanı gördü. Eylül 2021’de son yılların en yüksek düzeyini gören Drewry’nin dünya konteyner endeksine nazaran, o tarihte 10.600 dolar olan 40’lık konteynerin spot navlun bedeli, Haziran 2022 sonunda 7.066 dolara geriledi.
lojistik-grf-h2nU.jpg” alt=”” width=”605″ height=”305″ />
Çin ithalatındaki düşüş kuru yükü vurdu
Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oral Erdoğan, ABD ekonomisindeki nakdî sıkılaşma, Rusya-Ukrayna savaşı, Çin’in geleceğe yönelik durum ayarlama süreci ve AB’den ayrılan İngiltere’deki gelişmelerin global ekonomiyi şekillendiren dört kıymetli etken olduğunu söz etti. Bu gelişmelerin denizcilik piyasalarına yansımasını kıymetlendiren Erdoğan, “Dev firmalar, ABD’nin bu derece faizi üst çekmesinin likidite sıkışması getireceğini düşünüyor. Hasebiyle da başta tüketim olmak üzere üretimde de daralma öngörüyor ve buna karşı önlem alma gerekesimi oluyor piyasada. Bu da kısa periyodik bir panik havası yarattı. Piyasalar toparlayacaktır. Korkulduğu kadar makus bir senaryo öngörmüyorum. Lakin firmalar 1.5-2 yıl sonrasına konum aldılar. Bu poziyon almalar üretimde ve tüketimi etkilediği için süratle nakliyeciliğe yansıdı. BDI ‘de düşüş, Çin’in yüksek bir ithalat tercihinin olmadığını gösteriyor. Lakin AB’de kahır büyük. Güç maliyetlerinin çok yüksek seyretmesine rağmen, üretimin eski iştahınıda hafif bir gerileme olması, güce dayalı nakliyatta da bir düşüş görülebileceğini gösteriyor” dedi.
Yüksel Yıldırım: Gemi talebi düşecek, limana gelen yük azalacak
Yıldırım Şirketler Kümesi İdare Şurası Lideri Yüksel Yıldırım, haftasonu Türkiye Denizcilik Zirvesi’nde yaptığı konuşmasında, global piyasalardaki düşüşe vurgu yaparak, kesimin mevcut risklere karşı hazırlıklı olması ihtarında bulundu. Yıldırım, “Dünyada şu an bir yavaşlama başladı. Türkiye’de bunu tahminen tam hissetmiyoruz lakin maalesef dünyada başladı. Sonbaharda kendini uygunca gösterecek. Umuyorum ki, 2008 krizi üzere bir kriz olmaz. ‘soft landing’ dediğimiz üzere bir şey olur. Denizcilik kesimi son iki yıldır hoş paralar kazandı. Bu ömür uzunluğu sürmeyecek, sonuna geliyoruz. Bundan sonra gelecek krizde tekrar 2008-2009‘da yediğimiz o dayağı yemeyelim. Şimdiden hazırlıklarımızı yapalım. Nitekim dünyada resesyon olacak üzere gözüküyor. Çok yüksek bir enflasyon ve resesyon olacak. İnanılmaz bir tehlike getiriyor. Faizler yüksek, çıkarlar düştü, beşerler yatırım yapmayacak. Gemilere olan talepler azalacak. Limanlara gelen yükler azalacak. Bu bir zincir. Madenden, fabrikalara, fabrikalardan taşımaya, taşımadan tüketime kadar bu etkilenecek. Bunun üstünde jeopolitik riskler var. Avrupa kışa hazırlık yapacak. Nasıl yapacağını bilmiyor. Güç fiyatları inanılmaz yüksek. Yani büyük bir tehlike içine giriyoruz. Yurt dışında gördüklerimin altını çizmek istedim. Hakikaten hazır olalım. Keşke demeyelim” diye konuştu.
